Data publikacji:

Kolczatka dla psa. Kiedy stosować? Jakie są przepisy?

Kolczatka to specyficzny rodzaj obroży dla psa, jest wykorzystywana głównie podczas tresury dużych ras psów. Używanie jej budzi wiele kontrowersji, a opinie na jej temat są podzielone, jednak warto w tym wszystkim skupić się na faktach dotyczących pracy z kolczatką, a nie mitach. Przyjrzyjmy się zatem bliżej kolczatce dla psów. Czym dokładnie jest? Kiedy ją stosować? Jakie są przepisy stosowania kolczatki?
Woman holding and putting on collar for rottweiler dog in cold weather

Czym jest kolczatka i jak działa?

Kolczatka dla psów jest rodzajem obroży wykorzystywanej podczas tresury, zwłaszcza psów dużych ras, skłonnych do agresji. Wyróżnia się kilka wersji kolczatek, np. skórzaną z ćwiekami lub plastikową, jednak najpopularniejszą i najstarszą wersją jest obroża behawioralna wykonana z metalu. Zazwyczaj ma budowę łańcuszkową, złożoną z wielu ogniw zakończonych tępymi kolcami. Dana kolczatka działa na zasadzie mechanizmu zaciskowego, czyli podczas znacznego napięcia się smyczy i szarpania się psa, obwód kolczatki zaciska się na szyi zwierzęcia, powodując wbijanie kolców w skórę i skorygowanie nadmiernej aktywności pupila. Taki ucisk spowodowany wystającymi elementami na szyi psa ma oduczyć go szarpania, skakania na przechodniów czy na inne zwierzęta, poprzez bodziec bólowy zniechęcający do ponownego powtarzania niestosowanych zachowań.
Historia kolczatek sięga wielu lat wstecz, jednak były one używane w nieco inny sposób. Początkowo zakładane były psom podwórkowym kolcami do zewnątrz, aby ochronić ich szyję przed ugryzieniem innego zwierzęcia. W taki sposób zakładane były i są również kolczatki w celu nadania psu groźniejszego wyglądu. W następnych latach, wraz z zainteresowaniem się tematem tresury, powstały liczne poradniki tresowania groźnych psów za pomocą kolczatki.

Jak zakładać kolczatkę?

Odpowiednie założenie kolczatki na szyję psa jest niezwykle ważne, aby nie stworzyć niebezpieczeństwa dla zdrowia pupila. Kolczatkę należy założyć zaraz za uszami psa, a poniżej zapiąć klasyczną obrożę. Następnie karabińczyk smyczy przymocowuje się zarówno do obroży, jak i do kolczatki, dlatego aby podczas spaceru prowadzić psa jedynie na obroży, a w przypadku „wybryku” zareagować przy użyciu kolczatki. Podczas zakładania kolczatki kategorycznie zakazane jest przeciskanie jej przez głowę psa, gdyż kolce znajdujące się po wewnętrznej stronie obroży, mogą uszkodzić delikatną skórę głowy oraz uszy. Decydując się na zakup obroży behawioralnej, należy pamiętać, aby dobrać odpowiedni rozmiar dopasowany do wielkości i masy psa. Przyjmuje się, że pomiędzy szyją a obrożą powinna być przerwa na włożenie dłoni. Wiadome, że dla średniego psa nie użyje się dużej kolczatki, gdyż będzie ona za ciężka dla pupila i go „przygniecie”, a dla dużego psa nie będzie pasowała kolczatka dla mniejszych ras psów, gdyż będzie po prostu za ciasna.

Kiedy stosować kolczatkę dla psa?

Kolczatka nazywana jest przyrządem behawioralnym, gdyż powinna być zakładana tylko i wyłącznie podczas tresury psa. Uczy ona odpowiedniego zachowania pupila na zasadzie ucisku zadającego ból, a tym samym zniechęca do powtarzania danych czynności w przyszłości. Zakładana może być podczas spacerów treningowych – nauki chodzenia przy nodze, nie reagowania na inne zwierzęta na ludzi oraz słuchania się komend. Jednak zaraz po ukończeniu treningu, kiedy pies jest w domu, kłująca obroża powinna być od razu zdjęta, aby zwierzę nie odczuwało dyskomfortu i niepotrzebnego bólu. Tak samo nie należy zakładać jej podczas rekreacyjnych spacerów, gdyż wtedy nie będą one kojarzyły się pupilowi z przyjemnością i miłym spędzaniem czasu z właścicielem, tylko z ciągłym uciskiem i tresurą.

Przepisy prawne dotyczące kolczatki

W wielu europejskich krajach używanie kolczatki jest zabronione, jednak w Polsce nie ma jednoznacznych obostrzeń względem tej obroży behawioralnej. Mimo to w Ustawie o ochronie zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 roku zawarte zostały prawa zwierząt mówiące o tym, że: zwierzęta są zdolne do odczuwania cierpienia, a zatem nie są rzeczą i należy im się opieka oraz poszanowanie. Wymagane jest humanitarne traktowanie zwierząt oraz niedoprowadzanie do świadomego zadawania zwierzęciu krzywdy i cierpienia, a także zakazane jest użycie uprzęży, pęt, więzów lub innych urządzeń zmuszających zwierzę do przebywania w nienaturalnej pozycji, powodujących zbędny ból i uszkodzenie ciała. Zatem, używanie kolczatki do tresowania psów nie jest w Polsce zabronione i dana obroża jest powszechnie dopuszczona do sprzedaży. Jednak wiele osób sprzeciwia się stosowaniu kolczatki i dopatruje obostrzeń w jej stosowaniu w przepisach, gdyż świadomie zadaje ona ból zwierzęciu, a założona niepoprawnie może doprowadzić do uszkodzenia ciała pupila.

Co można używać zamiast kolczatki?

Obecnie do tresowania psów ludzie częściej wybierają inne metody szkolenia niż kolczatkę. Zamiast niej można użyć szerokiej, zwykłej obroży, która po naprężeniu smyczy również skoryguje zachowanie psa. Popularna stała się również uprząż treningowa dla psa w formie szelek połączonych z kagańcem. Skorygowanie zachowania psa jest w niej bardzo proste, gdyż wystarczy napiąć smycz i pociągnąć ją, co spowoduje odwrócenie głowy psa od zaciekawiającego go punktu, za sprawą pośrednio połączonego kagańca ze smyczą. W przypadku większości psów do tresowania wystarczy wzmocnienie pozytywne jego zachowań, czyli nagrodzenie pupila smakołykiem za poprawne wykonanie komend, bądź chodzenie na spacerze przy nodze opiekuna.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Dominika Mańka