Data modyfikacji:

Sterylizacja kotki. Kiedy się na nią zdecydować?

Jaka jest różnica między kastracją a sterylizacją? Kiedy można wysterylizować kotkę po porodzie? Poznaj wady i zalety kastracji kotek. Dowiedz się, jak przygotować kotkę do operacji.
sterylizacja kotki

Kastracja a sterylizacja – jaka jest różnica?

W tekście słowa „kastracja” i „sterylizacja” będą używane zamiennie. Przyjęto, że mówi się o sterylizacji kotek i kastracji kocurów. Dlaczego? Bo kiedyś jedynie podcinano jajowody u kotek, nie usuwano ich wraz z jajnikami i macicą. Obecnie kastruje się zarówno koty, jak i kotki poprzez wycięcie wewnętrznych narządów płciowych – jąder u samców i jajników z macicą u kotek. Jednak wciąż używa się pojęcia sterylizacja kotki zamiast kastracji.
Podsumowując, niezależnie od tego, czy twój weterynarz nazywa zabieg kastracją, czy sterylizacją, sam proces jest nieodwracalny i polega na wycięciu jajników z jajowodami i macicy.
Chirurgiczne usunięcie jąder lub jajników podczas kastracji powoduje spadek hormonów płciowych, które odpowiadają między innymi za popęd płciowy. Zwierzęta po kastracji nie wykazują typowych zachowań seksualnych i terytorialnych, związanych z hormonami.

Jak przygotować kotkę do sterylizacji (kastracji)?

Wszystkie informacje dotyczące przygotowania mruczka do operacji dostaniesz od lekarza weterynarii podczas rejestracji. Przyjmuje się, że zdrowe i młode koty nie potrzebują dodatkowej wizyty u weterynarza przed wyznaczoną. Wystarczy, że lekarz zbada je w gabinecie przed podaniem pierwszych środków znieczulających.
Jeśli twój kot choruje przewlekle lub jest starszy, to warto wcześniej umówić się na wizytę kontrolną, przedoperacyjną. Lekarz weterynarii zbada klinicznie kota i ewentualnie wykona dodatkowe badania w razie potrzeby. Zazwyczaj są to to badanie krwi, badanie ultrasonograficzne lub RTG. 
Rutynową kastrację przeprowadza się u zdrowych zwierząt, ponieważ narkoza może negatywnie wpływać na zdrowie w przypadku wielu chorób. Jednak kastracja jest też leczeniem z wyboru z powodu np. ropomacicza lub chorób jajników.
Czytaj również: Jaki żwirek dla kota wybrać?
Około 8–12 godzin przed operacją należy zabrać miskę z jedzeniem. Wodę należy ograniczać i podawać tylko niewielkie ilości w ciągu 2 ostatnich godzin przed planowanym zabiegiem.
Jeśli chodzi o sierść pupila, to nie musisz jej specjalnie przygotowywać. Goleniem sierści przed operacją zajmują się zazwyczaj technicy weterynaryjni i to oni zrobią to najlepiej.

Kastracja (sterylizacja) kotki – przebieg

Po zbadaniu klinicznym i sprawdzeniu masy ciała lekarz weterynarii rozpoczyna przygotowanie kotki do operacji. Po znieczuleniu, gdy kotka już śpi, personel przygotowuje pole operacyjne – goli sierść na wysokości i stosuje środek antyseptyczny. W tym samym czasie lekarz kontynuuje, podając zwierzęciu silniejsze leki, dzięki którym kotka nie będzie świadoma i nie będzie czuła bólu. Po oczyszczeniu pola operacyjnego i upewnieniu się, że narkoza działa bez zarzutu, chirurg może rozpocząć swoją pracę. 
Kastracja kotki to operacja i jest o wiele trudniejsza niż kastracja samca. Chirurg nacina skórę, warstwy mięśniowe i dostaje się do otrzewnej. Po otwarciu jamy brzusznej chirurg szuka rogów macicy wraz z jajnikami. Po podwiązaniu więzadła z naczyniami chirurg wycina macicę z jajnikami. Ostatni etap to zszycie wszystkich powłok brzusznych. 
Po operacji kotka jest monitorowana aż do wybudzenia. Kotkę można odebrać, gdy będzie w pełni wybudzona z narkozy. Lekarze zazwyczaj chcą, by kotki zostawały jeszcze przez kilka godzin w klinice, by potwierdzić, że są stabilne.

Kastracja kotki – wady i zalety

Zalety sterylizacji (kastracji) kotki

Sterylizacja (kastracja) oznacza bezpłodność. Kotka już nigdy nie zajdzie w ciążę i nie będzie miała rujki.
Operacja daje też korzyści zdrowotne. Kastracja zapobiega rozwinięciu się chorób jajników i macicy oraz zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na raka sutka. Dzięki temu kastracja wydłuża życie kotek.

Wady sterylizacji (kastracji) kotki

Operacja kastracji (sterylizacji) jest przeprowadzana w pełnym znieczuleniu, a to zawsze jest związane z pewnym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych, szczególnie u kotek przewlekle chorych. Istnieje też ryzyko wystąpienia powikłań pooperacyjnych.
Kotki po kastracji mogą mieć problem z otyłością.

Jak karmić kotkę po kastracji?

Metabolizm kotki po kastracji (sterylizacji) spowalnia, a jej apetyt wzrasta – sprzyja to odkładaniu się tłuszczu, dlatego należy dostosować żywienie kota do jego innych potrzeb energetycznych.
Na opakowaniach gotowych karm suchych i mokrych znajduje się informacja z zalecaną dzienną dawką pokarmu dla kotów o średniej masie ciała (około 4 kg). Pod żadnym pozorem jej nie przekraczaj. Kot po kastracji powinien być karmiony 3–8 razy dziennie. Nie powinien mieć stałego dostępu do karmy w misce, ponieważ może mieć tendencje do zjadania zbyt dużej ilości pokarmu. Pamiętaj, że to szczególnie w suchej karmie znajduje się dużo kalorii. 
Nie musisz zmieniać karmy dla kota po kastracji. Możesz spokojnie korzystać z tej samej marki. Ważne tylko jest wyznaczanie porcji i trzymanie się ich. Dzięki temu twój mruczek nie będzie przyjmował zbyt dużej ilości kalorii.
Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie karmy dla kotów po kastracji. To karma o obniżonej kaloryczności, dlatego zapobiega nadwadze i otyłości. Dostaniesz ją w dobrych sklepach zoologicznych i przychodniach weterynaryjnych. Skonsultuj żywienie mruczka z zaprzyjaźnionym lekarzem weterynarii.

Kiedy sterylizować kotkę?

Lekarze weterynarii zalecają kastrować kotki w wieku około 6–12 miesięcy minimum dwa tygodnie po pierwszej rujce. Kastracja kotki w czasie rui wiąże się z ryzykiem krwawienia. Możesz też wykastrować młodszą kotkę, jeszcze przed wystąpieniem objawów pierwszej rui. Wczesna kastracja (w 3–5 miesiącu życia) jest wskazana przede wszystkim u kotek wolnożyjących i dzikich, u których obserwacja objawów rui jest trudna lub nawet niemożliwa. Dlatego w trosce o jej dobro należy przeprowadzić operację jak najszybciej. 
Można też kastrować kotkę, która niedawno urodziła potomstwo. Teoretycznie, operację można przeprowadzić od razu, ale zaleca się poczekać kilka tygodni. Jest to szczególnie ważne, jeśli kotka karmi potomstwo. Kastracja od razu po porodzie może wstrzymać laktację, co zagraża życiu kociąt. Oprócz tego, sterylizacja w pełnym znieczuleniu będzie dla kotki obciążeniem. Opieka nad kociętami od razu po wybudzeniu będzie trudna lub nawet niemożliwa. Dlatego najlepiej wyznaczyć datę kastracji około 5–8 tygodni po porodzie.
W społeczeństwie wciąż istnieje mit, że należy kastrować kotkę, która przynajmniej raz urodziła kocięta. To nieprawda. Nie ma to absolutnie żadnego podłoża naukowego lub medycznego. Można, a wręcz trzeba kastrować wszystkie kotki nieprzeznaczone do rozrodu jak najszybciej – po pierwszej rui lub jeszcze przed jej wystąpieniem.

Kastracja kotki a antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna to niechirurgiczna forma antykoncepcji. Lekarz weterynarii podaje kotce hormony w formie zastrzyku lub zaleca je podawać w formie tabletek, wraz z jedzeniem w misce.
Zastrzyk hormonalny dla kotki to rozwiązanie na około 3–5 miesięcy. Niedopilnowanie terminu kolejnego zastrzyku może skutkować tym, że kotka zajdzie w ciążę. 
Tabletki hormonalne przepisuje lekarz weterynarii, ale musisz je podawać samodzielnie raz w tygodniu. To dobra metoda dla wszystkich kotek, które dają się oszukać i nie mają problemów ze zjadaniem pokarmu wraz z ukrytą tabletką. 
Antykoncepcja hormonalna, z racji tego, że zapewnia jedynie tymczasowy efekt, nie jest dobrą metodą zapobiegania ciąży. Nawet jednorazowe skorzystanie z antykoncepcji dla kotki naraża zwierzę na poważne problemy zdrowotne: schorzenia wątroby, ropne zapalenie macicy i raka sutka. 
Z tego powodu lekarze weterynarii coraz częściej odmawiają podania zastrzyku czy wypisania recepty. O wiele bezpieczniejszą i tańszą metodą pozbawienia kotek płodności jest kastracja. 
Zdjęcie: Envato Elements